World Cup 2026 có thể thức mới: Thay đổi là tốt hay lại hóa tầm thường?

Có lẽ đối với rất nhiều người hâm mộ, khoảnh khắc Ronaldo de Lima 2 lần sút tung lưới Oliver Kahn trong trận Chung kết World Cup 2002, qua đó đưa Brazil lần thứ 5 chinh phục ngai vàng thế giới – sẽ mãi là ký ức vô cùng đẹp đẽ. Ở đó, khán giả thực sự được sống trong thứ gọi là cảm xúc bóng đá, khi hàng triệu CĐV bị cuốn theo vũ điệu mê đắm từ những vũ công Samba.

Giải đấu bóng đá lớn nhất hành tinh luôn mang theo thứ gia vị đặc biệt như vậy, tạo nên món ăn khiến tất cả chấp nhận chờ 4 năm ròng rã để thêm một lần thưởng thức, Và World Cup 2026 chẳng phải ngoại lệ.

Ấy vậy nhưng khi ngày hội chỉ còn 2 năm nữa sẽ diễn ra, FIFA đã tạo nên bước ngoặt, khi chính thức công bố thể thức mới hứa hẹn tạo ra nhiều làn sóng trái chiều. Ngay bây giờ, hãy cùng tìm hiểu chi tiết xem FIFA đã thay đổi World Cup 2026 như thế nào. Và điều ấy sẽ mang theo lợi ích, cũng như những điều còn bất cập gì, mà khiến cho cư dân mạng bàn tán dữ dội như vậy các bạn nhé.

Theo đó, World Cup 2026 mở rộng đến 48 đội, diễn ra trong 6 tuần với 12 bảng đấu, mỗi bảng gồm 4 đội, thi đấu 3 lượt trận, sau đó chọn ra 24 đội nhất nhì và 8 đội thứ ba có thành tích tốt nhất vào vòng trong. Đấu loại trực tiếp gồm 32 đội, sau đó là 16 đội, tứ kết, bán kết và chung kết. Tổng cộng sẽ có 104 trận đấu.

Bởi vì số trận tổng đã tăng lên. Do đó, số trận của các đội tuyển thi đấu từ vòng bảng và lọt đến vòng bán kết (bao gồm cả trận tranh hạng ba và chung kết, cũng tăng từ 7 trận lên 8 trận). Theo những thông tin trước đó, World Cup 2026 sẽ được tổ chức tại 16 thành phố thuộc 3 quốc gia ở khu vực Bắc Mỹ gồm: Mỹ, Canada và Mexico.

Theo kế hoạch ban đầu, World Cup 2026 sẽ có 16 bảng có 3 đội, trong đó 2 đội dẫn đầu mỗi bảng sẽ đi tiếp. Với kế hoạch này sẽ có 80 trận, tăng 16 trận so với thể thức 64 trận mà FIFA áp dụng từ năm 1998 đến 2022. Tuy nhiên, các quan chức FIFA lo ngại trong năm 2026, khi Canada, Mexico và Mỹ cùng đăng cai World Cup, với thể thức thi đấu ban đầu, nguy cơ sẽ xảy ra nhiều trận đấu kém hấp dẫn hoặc kết quả được dàn dựng.

Ví dụ nếu trận đấu cuối cùng diễn ra giữa 2 đội đã từng đấu với nhau ở vòng loại, thì khán giả lúc đó đã lường trước được đội bóng nào sẽ vô địch. Hoặc giả dụ, trong vòng đấu bảng, 2 đội có thể dàn xếp và tạo ra một kết quả có lợi cho cả 2 để loại đội còn lại trong bảng.

Do đó FIFA đã chọn phương án cuối cùng là 12 bảng, mỗi bảng 4 đội. Theo thể thức cũ, nước Mỹ sẽ là chủ nhà tổ chức các trận đấu từ vòng tứ kết, bán kết và trận chung kết. Mỹ sẽ tổ chức tổng 60 trận, trong khi đó 2 nước đồng chủ nhà là Canada và Mexico sẽ tổ chức 10 trận đấu ở mỗi quốc gia. Nhưng việc thay đổi thể thức 12 bảng đấu, dẫn đến việc phân chia các trận đã bị thay đổi.

Tất nhiên bất kể sự đổi mới nào cũng sẽ tồn tại 2 mặt “ích” và “hại”. Về mặt lợi ích, các nhà quan sát cho rằng việc mở rộng quy mô số đội và cách thức thi đấu sẽ dẫn tới tổ chức nhiều trận đấu hơn.

Trong giải World Cup 2022 ở Qatar với 32 đội bóng, tổng cộng 64 trận đấu được tổ chức kéo dài trong 29 ngày. Dự kiến, vòng chung kết World Cup 2026 nếu như chia bảng gồm 4 đội tuyển, giải đấu sẽ bao gồm 104 trận và kéo dài thêm 1 tuần.

Tức là khán giả sẽ có thêm thời gian để được hòa mình vào bầu không khí sôi động, tại ngày hội bóng đá lớn nhất hành tinh mà phải đợi tới 4 năm mới có một lần. Các trận đấu hấp dẫn cũng có khả năng xảy ra nhiều hơn, tạo ra sức nóng kéo dài xuyên suốt mùa hè, đáp ứng nhu cầu cuồng nhiệt với trái bóng tròn của các CĐV trên khắp thế giới.

Tuy nhiên, điểm mạnh tưởng như dành cho tất cả mọi người ấy, hoá ra lại là khuyết điểm chí mạng, có thể lấy đi rất nhiều giá trị của World Cup 2026. Giới phân tích quan ngại rằng, FIFA đứng trước nguy cơ biến một sự kiện 4 năm mới có 1 lần tạo được sự phấn khích tột độ cho người hâm mộ, thành một sự kiện kéo dài mất đi vẻ hào nhoáng với, chất lượng bị pha loãng.

Ừ thì đúng là ai chẳng muốn những giải đấu như World Cup hay EURO kéo dài để thêm vui. Nhưng mà đó là khi các đội tuyển thực sự cống hiến, đá với tinh thần đúng chất Brazil 2002, hay Hà Lan tấn công tổng lực những năm 1974, 1978. Hoặc gần nhất chính là Tây Ban Nha tại vòng chung kết EURO đang diễn ra trên đất Đức. Chứ còn nếu đặt trong bối cảnh hiện tại, khi yếu tố chiến thuật đã đè quá nặng lên từng đội tuyển, vô hình chung việc kéo dài thời gian thi đấu không khác nào sự tra tấn đối với người yêu bóng đá đẹp.

Thử hỏi ai muốn chứng kiến đội bóng thân yêu, mang nguồn sức mạnh đỉnh cao như Anh, Pháp lại chọn lối chơi ru ngủ. Nhất là tại vòng bảng, trận nào cũng chỉ lác đác 1, 2 bàn thắng, có khi còn chẳng có lấy lần lập công trong suốt 90 phút.

Áp lực chiến thắng, những toan tính quá mức cần thiết đang dần giết chết bóng đá đẹp. Ngay cả đại diện cho khái niệm hoa mỹ nhất ấy – đội tuyển Brazil cũng đang trong thời kỳ khủng hoảng, cạn kiệt nhân tài. Vậy thì FIFA lấy gì đảm bảo cho khán giả, rằng việc kéo dài World Cup sẽ giúp cho cảm xúc thăng hoa hơn?

À chắc FIFA cũng chẳng bận tâm điều đó đâu. Bởi vì thứ gọi là lợi ích đã được nêu ra ấy, đó là thứ mà họ quan tâm duy nhất. Vì sao ư? Tất cả cũng chỉ xoay quanh 2 chữ “kinh tế” mà thôi.

Giới phân tích cho rằng FIFA có thể bị doanh thu cám dỗ. Nhiều trận đấu hơn mang lại nhiều tiền bản quyền truyền hình hơn, trong khi World Cup mang lại khoảng 90% doanh thu cho FIFA. Liên đoàn bóng đá Quốc tế đã thống kê, World Cup 2022 tại Qatar đã kiếm được 7,5 tỷ USD tiền bản quyền và doanh thu tài trợ, nhiều hơn một tỷ so với giải đấu năm 2018 tại Nga.

Và nếu tính theo quy luật cấp số nhân, thì World Cup 2026 sẽ lại mang tới cho FIFA cả một gia tài khổng lồ, có thể chạm mốc gần 20 tỷ USD. Rõ ràng, sức hút bởi con số ấy là không thể chối từ.

Đó còn chưa kể việc kéo dài các giải đấu mùa Hè, khiến cho kỳ nghỉ của các cầu thủ bị thu ngắn. Điều ấy dẫn đến việc các ngôi sao không đủ thời gian hồi lại thể lực, sau cả mùa giải đầy căng thẳng. Và những ca chấn thương dài hạn, cùng với đó là áp lực tinh thần sẽ có nguy cơ xảy ra nhiều hơn. Bây giờ thì chưa thể nói trước, nhưng biết đâu từng ấy sự cày ải khổ sai đó có thể lấy đi sự nghiệp cả một siêu sao. Sau tất cả, thứ mà gọi là “lợi ích” cho người hâm mộ ấy, cũng chỉ là công cụ để tiền chảy về túi FIFA mà thôi.